Akoestiek – nu is er iets wat goed in de oren klinkt

In deze blog lees je hoe Plameco plafonds akoestiek in ruimtes kunnen verbeteren ....

1. Een uitleg over geluid, volume en gehoor

Geluidsgolven ontstaan wanneer iets in beweging wordt gezet: stembanden, speakers, snaren van instrumenten. Er ontstaat een drukgolf, die zich normaal gesproken in alle richtingen uitbreidt (indien goed geplaatst, zelfs een kaars kan uitblazen). Geluidsgolven hebben verschillende lengtes, afhankelijk van hun toonhoogte. Hoe langer de golf, hoe lager de toon. Geluid verplaatst zich met een snelheid afhankelijk van de omgeving. Die snelheid is in de lucht 343 meter per seconde. Niet zo erg snel eigenlijk. In water en gesteente is de geluidssnelheid vele malen hoger. Zoals elke golf kan een geluidsgolf worden weerkaatst, gebroken en geabsorbeerd.

Het volume wordt gemeten in decibel (dB). Al vanaf 40 dB (een normaal gespreksvolume of een zacht spelende radio) kan het concentratievermogen in het gedrang komen. Gehoorschade is mogelijk vanaf 60 dB als het lawaai lang genoeg aanhoudt. Boven 65 dB (b.v. passerende auto's) neemt het risico op hart- en vaatziekten toe bij langdurige blootstelling aan dit geluid. Vanaf 85 dB (bv. een grasmaaier) wordt het gehoor al blijvend beschadigd. En dan zijn we nog niet eens in de buurt van een 100 dB cirkelzaag, laat staan het geluid van een rockconcert!

Ons gehoor is ontworpen voor stereo. Ruimtelijk horen werkt dus alleen met twee oren. Een geluid van rechts wordt door het rechteroor iets eerder waargenomen dan door het linkeroor. Ons brein gebruikt het minimale tijdsverschil om te berekenen uit welke richting het geluid komt. Op deze manier lokaliseren de hersenen de bron van het geluid. Slechts één oor zou daarvoor niet genoeg zijn.

Het gehoor reageert verschillend op geluidsprikkels. Er is wat bekend staat als witte ruis, achtergrondgeluid dat als aangenaam (of helemaal niet) wordt ervaren. Maar je kent vast ook veel lawaai waarvoor je het liefst de handen op je oren wilt doen….

2. Wat zijn akoestische factoren?

Thuis, op het werk, op school, in het zwembad, in de bioscoop of het theater, met andere woorden in alle ruimten waar mensen samenkomen, moet aandacht worden besteed aan een goede akoestiek.

Elke kamer heeft een zogenaamde nagalmtijd. Nagalm treedt op wanneer veel geluiden vaak worden weerkaatst. Dit kan mooi zijn, bv. in een kerk of concertzaal, maar soms ook irritant. Als er sprake is van gewenste nagalm, zorg dan dat die even lang is voor lage en hoge tonen. Dat is harmonieuzer. In woon- en werkruimtes wordt galm echter altijd als vervelend ervaren.

Dan is er ook nog de geluidsverdeling. Het verschil in geluidsniveau mag niet meer dan 5 dB bedragen op verschillende plaatsen in de kamer. In een notendop: het volume moet in de hele kamer ongeveer gelijk zijn.

Bovendien is het de vraag of een aanvaardbaar volume in de ruimte of kamer kan worden gehandhaafd. Wat betekent aanvaardbaar? Gesprekken in kamers overschrijden normaal gesproken de 60 dB-limiet niet. In een kamer met een slechte akoestiek daarentegen kan het geluid soms in de richting van schreeuwen gaan (rond de 85 dB). Zeker als het meer dan twee mensen zijn die praten of telefoneren en toetsenbordengebruiken.

3. Wat veroorzaakt een slechte akoestiek?

Nagalm kan heel mooi zijn, bijvoorbeeld in de bergen. Daar heet galm echo en is het een mooie ervaring voor de wandelaars. Ook bij muziekevenementen is een bepaalde nagalmtijd mooi. Als die te kort is, kan de optimale geluidservaring niet goed zijn. Ook zijn de onnauwkeurigheden in de muziek dan beter waarneembaar.

Maar in woon- en werkruimten kan een galm een vervelende factor zijn. Je zult dit vast wel eens hebben meegemaakt bij het verbouwen, als een kamer is leeggehaald. Een beetje galm is er weliswaar altijd. Het is niet fijn wanneer een galm ook duidelijk hoorbaar is wanneer een ruimte normaal ingericht is.

Soms is men zich in een kamer helemaal niet bewust van waarom het zo ongemakkelijk voelt en waarom iedereen steeds luider begint te praten. Galm kan dan hinderlijk zijn voor het gevolgen van gesprekken.

De indeling en de inrichting van de ruimte hebben ook een grote invloed op het ontstaan van galm. Het is dan ook niet verwonderlijk dat schaars ingerichte ruimtes, zoals bijvoorbeeld wachtkamers, kinderdagverblijven of treinstations vaak te kampen hebben met een slechte akoestiek. En in een zaal of hal galmt het al van nature, toch?

Je kunt dus rustig zeggen dat overal waar er een ongewenste galm is, er sprake is van een slechte akoestiek.

4. Wat doet een slechte akoestiek met je?

Een slechte akoestiek wordt door de meeste mensen als storend ervaren. Op den duur kan je er zelfs ziek van worden, zoals eerder vermeld.. Een op de drie kantoormedewerkers klaagt over slechte akoestiek op de werkplek. Een hoog geluidsniveau vermindert de concentratie en is schadelijk voor de gezondheid. Daarom zou akoestiek boven aan de lijst van gezondheids-bevorderende uitgangspunten moeten staan bij de inrichting van woonruimten en kantoren.

5. Waarom is een goede akoestiek belangrijk?

De akoestiek thuis en op de werkplek is een van de belangrijkste factoren voor een goede concentratie en een algemeen gevoel van welbehagen. Lawaai en andere storingen veroorzaken stress en ontevredenheid, omdat lawaai het lichaam voortdurend in staat van opperste paraatheid brengt, zelfs als je dat niet beseft.

Thuis, op het werk, op school, in de kleuterschool, in het zwembad, in de bioscoop of het theater, met andere woorden in alle ruimten waar mensen samenkomen, is een goede akoestiek een onmisbare voorwaarde om stress te vermijden.

6. Oppervlakten en akoestiek

Vooral in kamers met weinig meubilair en met oppervlakten van glas, keramiek (tegels) of zichtbeton kan het door nagalm onaangenaam luid worden. Bij het telefoneren in een grote open kantoorruimte, maar ook thuis tijdens een gezellige samenzijn met vrienden of met spelende kinderen, is een ongunstige kamerakoestiek zenuwslopend.

Het "akoestisch gevoel" wordt beïnvloed door twee factoren: de grootte van de ruimte en de materialen van de vloer, muren en plafond. Wordt er veel geluid geabsorbeerd of een beetje? Als er slechts enkele zachte materialen aanwezig zijn die het geluid dempen, kunnen akoestische elementen en geluidsabsorberende materialen uitkomst bieden. En in het beste geval kun je niet zien dat de materialen hiervoor bedoeld zijn.

Hoe meer het geluid op zijn weg door de ruimte wordt gedempt of verstrooid, hoe geringer de galm en hoe aangenamer de sfeer is. Met weinig moeite kan de feel-good factor aanzienlijk worden verhoogd. Denk hierbij aan gordijnen en scheidingswanden, met stof beklede stoelen, de inrichting ... en een Plameco spanplafond.

7. Plan je akoestische verbeteringen

Nu kun je waarschijnlijk zelf wel bedenken in welke kamers je moet denken aan het verbeteren van de akoestiek. Daar waar veel gepraat wordt, waar muziek speelt of de TV aanstaat of waar je bureau met telefoon zich bevindt, is er hoogstwaarschijnlijk behoefte aan akoestische verbetering.

Het kan ook zijn dat je vindt dat de akoestiek in je bedrijf een beetje bijgeschaafd moet worden. Dit gevoel kan nog weleens goed zijn. Dan is het tijd om de juiste stappen te zetten, zodat concentratie en effectiviteit niet in gevaar komen.

Als je onder de douche graag uit volle borst zingt, mag je jouw badkamer wel van de lijst schrappen ...

8. Hoe verbeteren Plamecoplafonds de akoestiek in de ruimte?

Plameco heeft een geweldig concept om de akoestiek van een ruimte te verbeteren: achter onze spanplafonds kunnen wij geluiddempend materiaal installeren. Het grote voordeel: de akoestiek in de ruimte wordt hierdoor wezenlijk verbeterd zonder zichtbare gevolgen voor de inrichting van de ruimte. Het geluiddempende materiaal wordt volledig afgedekt door het spanplafond. Deze akoestische verbetering werkt in woonkamers net zo goed als in kantoortuinen en bedrijfskantines. Een goede akoestiek is dankzij Plameco zo simpel als wat!

De akoestiek van een ruimte verbeteren kan dus op een zeer eenvoudige, maar ook mooie manier.

Het resultaat zal je zeker overtuigen.